Менин жолдошум Кокумов Рустамдын ашказаны ичине тартып ооруп 22-сентябрь 2014-жылы жашган дарегибиз боюнча Ош шаардык №1-поликлиникага кайрылган, ал жерде врач-терапевт саат 14.00 келет дегенинен Ош шаардык ооруканасынын врач-терапевтине корунгон жана ал шаардык оорукананын УЗИ, эндоскопиясына жиберген, ал жерден УЗИ жана эндоскопияга акча толоп корунуп корутундусун алып барган, ал корутундуларды карап ашказаныныз менен ичегилеринизге суук отуптур деп дарыларды жазып берген. Кимдерге УЗИ, эндоскопия акысыз болот, пенсионер болсо дагы акы толоп тушту жана кимдерге акысыз даары алууга рецепт берилет, эч качан акысыз эч нерсе жок. Ош шаардык № 1-поликлиникада башкасын айпаганда дагы жаш баланы 1жан 2 жаштагы медицнаык кароого алып барсан дагы кан анализге 10 сомдон алат.
24-сентябрь 2014-жылга чейин дарыларды ичип дагы эле айыкпай, тескерисинче оорусу кучоп чыдабай калганынан кайра Ош шаардык № 1-поликлиникага врач-терпевт Одинаканга кайрылды, ал кан жана заарага анализге жолдомо жазып берди, аны дароо эле тапшырдык, озубуздун участканын врачы Мукадас эс алууда экен. Хирургка дагы корунуп койгула ичинер катуу ооруп жатса деди. Бирок, Одинакан ичин кармап дагы коргон жок. Биз ошол поликлиниканын хирургуна корундук ал хирургиялык эч нерсе жок ашказаныныз ооруп жатыптыр жана Ош шаардык ооруканага башкы хирургка дагы корунуп койгула деди. Жолдошум ага дагы барып корунду жана хирургиялык оору жок деп картага жазып берди. Андан келе жатып даарыларды жазып берген Ош шаардык оорукананын терапевтине дагы даарылар жардам бербей дагы оорусу кучоп жатат деп жолдошум дагы корунду, ал оорууну басуучу венадан бериле турган укол жазып берди, ал уколду алып №1-поликлиникага барсак биз мындай тамырдан бериле турган уколдорду жасай албайбыз дешти жана аны срорийдин жанындагы бир жеке клиникага барып суранып журуп жасаттык. Эмне учун поликлинакада тамырдан укол жасалбайт. Бардык дарыгерлерге барып корунгондо ичи киндигине тартып катуу ооруп жатканын ашказанына даарыларды уч кундон бери ичип жаткандыгын, бирок оорусу азайбай эле кобойуп жаткандыгын тынбай айтып жатты.
24-сентябрь 2014-жылы саат 20лар чамасында жолдошумдун киндигинин егереги дагы катуу ооруп чыдабай срорий чыкырдык, бир орус улутундагы аял келип давлениесин олчоп 140-110 экен деп «папаверин» жана «баралгин» жасап эртен терапевтке барып корунгуло деп кетип калды, эки саат бир аз оорусу басылып дагы ооруй баштады, эптеп тан атырдык.
25-сентябрь куну жолдошум Кокумов Р. Ичи катуу ооругандыктан озу келе албай мен 1-поликлиникага барып Одиникан деген терапевтен жолдошумдун ичи катуу ооруп жана эртен менен ичи кан отуп кетти деп озу келе албаганын тушундуруп айтсам, мен силердин участкалык врач эмесмин керек болсо жолдомо бербей койом деди, мен адам олгондо ооруканага жолдомо бересинерби деп урушкандай кийин гана шаардык оорукананын терапия болумуно жолдомо берди, бирок выписка жазып бербейм деп жазып бербей койду. Дароо уйго келип 11.30 дар чамасында такси менен шаардык оорукананын тепария болумуно бардык ал жерден врач Токсонбаев Мукаш коруп, орун жок сенин ичин дизентерия болуп жатыпыр леп Ош областтык ооруканасынын инфекция болумуно жолдомо берди.
Биз дароо эле 14.30дар чамасында Ош областтык ооруканасынын инфекция болумунун башчысы Тойтонов Исламбекке барып корундук ал кандай ооруп жатат деп сурады, киндигинин тегереги катуу чыдатпай ооруп эртен менен эки жолу ичи кан откондугун айтык, ал зандан анализ тапшырып келгиле деди жана анализ 15 мунотто чыкты, аны алып бардык, ал ичин басып корбостон эле ичин отуп жатыптыр деп торт турдуу таблеткаларды жазып берип эртен келгиле анан дагы коробуз деди, биз ичи чыдаттай оорутуп жатканын айтып ооруканага жаткырыныз десек, орун жок деп болбой койду. Биз кайра уйго келдик, саат 17лер чамасында жолдошум дагы кинигинин тегереги туйулуп ооруганына чыдабай же ооруканага барсак албаганынан шаардык срорий болумуно барып киндигинин тегереги чыдатдай катуу ооруп жана ичи кан отуп жаткандыгын, ооруканага барсак орун жок деп албай жаткандыгын айттык, алар дароо областтык оорукананын инфекция болумуно жолдомо берип ушуну алып барсанар дароо жаткырышат дешти, дароо эле инфекция болумуно бардык дежурный врач Максуда эже биздин оорулардын ичи мынчалык катуу оорубайт эле деп кабыл алуу болумуно хирургка жиберди, анткени жолдошумдун киндигинин тегереги катуу ооруганынан бир жерде туралбай жаткан эле. Хирург коруп хирургиялык эч нерсе жок деп жолдомого жазып берди жана инфекция болумуно жолдошумду жаткырыщты, оору калтыруучу уколдорду жасашты, бир аз катуу оорубай калып эле кайра ооруп жатты.Инфекцияга биз саат 14 чамасында келгенибизде Тойтонов Исламбек орун жок деп албай койгон, кечинде келип билсек 6-7 бош орун бар экен. Ал орундарга эмне Тойтонов Исламбек озу жатабы же орунду сатабы. Дагы эптеп тан атты. Эрте менен дагы оору калтыруучу укол жасашты таасир бербеди. Медсестралар дагы биздин оорулуулардын ичи мындай оорубайт эле бул башка оору деп жатышты. Дежурный врач болум башчысына айтты, хирургтарды чакырды. Хирург Тукаш аке эки сатта аран келип УЗИ жасап №1хирургияга алып баргыла ошол жерде концилиум кылабыз дешти. УЗИден кийин №1-хирургияга бардык алар УЗИни коруп ичи ириндеп кетиптир операция жасайбыз дешти, ошондо саат 10 чамасы эле. Алар хирургияга жаткырышып анализдерин алышты. 26-сентябрда 14.00 чамасында операцияга алышты. Операциядан чыгышып ичегисинин бир метрдей жери кан отпой карарып кетиптир кесип салдык, 50% гана шанс бар, дагы кайталанбаса эле болду, каны койлуп кетиптир, «Тромбоз кишечника» экен дешти.
Эмне учун № 1-поликлиниканын терапевти Одинакан, хирургу, Ош шаардык ооруканасынын хирургу, Ош шаардык терапия болумунун дарылери анализдерине жана кан басымынын жогору болуп жатканына, киндинигин тегереги чыдапай ооруганына эмне учун конул бурущпады, анткени олчоп картасына жазышканда 140-110 болуп жаткан.
Озунундорго белгилуу болгондой «Тромбоз кишечникада» экстренный турдо операция жасалышы керек эле. Ал эми Кокумовту Ош шаардык поликлиниканын, шаардык оорукананын, Ош областтык ооруканасынын инфекционист врачтары 5 кун кармашты, хирургтар саат 10до кабыл алышып аран саат 14 чамасында операция жасашты. Эртереек билишип туура дарылашканда ичегиси мынчалык коп кеслмек эмес ана жолдошум дагы операцияга чейин жана кийин дагы анчалык кыйналмак эмес.
Ош областтык ооруканасынын № 1-хирургия болумунун дарыгери Тукаш 26-сентябрь куну эле УЗИ гепатит деп жазып берсе дагы гепатит барбы же жокпу аныктаганга аракет жасаган жок. Мен 30-сентябрда жолугуп УЗИде гепатит деп жатат аныктабайсыздарбы дегенде гана анализге жазды, ага чейин эч чара коргон жок. Анализ 6-октябрда келди жана инфекционисттерге консултацияга жазып чыкыртышса 6-сентябрь куну алар келишпеди. Азыр дагы эмне себептен тромбоз кишечника болгонунун себебин аныктоого кызыккан врач жок, аныкташкан жок. №1-хирургияда операцияга алып жатканда медсестралар оброборкага деп дагы 200 сом алышты, оброботка кылуу алардын милдети эмеспи. Хирургтар Сайпидин жана дарылаган врач Тукаштар ачык эле менден жана жолдошумдан оор операция болду башка бироо болгондо ачып эле жаап коймок бизди ыаазы кылгыла деп сурап жатышат. Перевяскага киргенде врач Тукаш сени биз сактап калдык олуп калат элен бизди ыраазы кыл деп айтыптыр. 7-сентябрда дагы перевяскаг кирсе Кокумовту айтып ушунун аялы акча берсе сага берем, откондо бир трамбоз оорулуу олуп калды деп айтыптыр. Жолдошум алар айткан ар бир созго кабатырланып олуп калат окшоймун деп ойлонуп жатат. Аларга бащы козубузго садага деп акча берели десек жок, айылда туугандардын койлору дагы базарда отпой жатат. Оорулууну жакшы создор менен конулун которгондун ордуна ар турдуу создорду айтып коркутуп жатат. Булар врачтык этика дегенди билеби, же акча эле керекпи.
Реанимация болумунон 27-сентябрь куну эртен менен саат 7 лерде №1хирургияга которушту, бирок которгондо эле Р. Кокумовтун ичине салынган эки тубкасы жок эле, врачтар анын бирин малый тазга кайра салышты, бирок азыр тубалардын жоктугунан жолдошумдун ичине кийин койулган жеринен суу чыгып ар эки саатта озум пастелин, трусыларын, шымдарын алмаштырып кыйналып жатабыз, реанимацияда Эркин деген реаниматолог караган, алардан сурасак озу жулуп алыптыр деп койушту, эмне учун реанимацияда колун танып койушпайт.
Эмнегедир жолдошум корунгон баардык эле дарыгерлер конул кош карашты. Коп акча бербеген учунбу. Аскер кызматында 22 жыл иштеп пенсияга чыккандан кийин мамлекетке кереги жок болуп калдыбы. Ооруканага жата албай ооруп аябай кыйналды. Врачтарга акча берели десек жолдошумдун 5000 сом гана пенсиясы бар, мен жаш балам менен бала кароо учун эс алуудамын. Кайсы акчаны аларга бермек элек. Мамлекеттин медициналык жактан кепилдиги кайда. Жолдошум жана мен ушунча жыл мамлекетке иштеп ушул мезгилге келип эч ооруканага жатпаганбыз. Ооруканада лейкопастырдан ойдо озубуз сатып алып жатабыз. Азыр акчан болбосо ооруканага дагы жата албайт экенсин (сага орун жок экен) жана дарыгерлер дагы жакшы карабайт экен. Акчан жок болсо жон эле олуп кете бер экен. Экообуз тен юрист болуп туруп озубуздун укугубузду коргой албагандыбызга аябай ызаа болуп жатабыз.
Жогорудагы аталган врачтарга мыйзам боюнча чара коруп корулгон чаралар жонундо мага жазуу журундо кабарлоонуздарды суранамын.
Атлган даттанууну жазгандыгыбыз учун жолдошум Кокумов Рустамга врачтар жамандык кыйбай тургандыгына чара корунуздорду суранабыз.
Каипова Нурила.